Urugereko rwihariye rw'urukiko rukuru ruburanisha ibyaha by'iterabwoba n'ibyaha byambukiranya imipaka ruri i Nyanza mu majyepfo y'u Rwanda rwasubitse urubanza ruregwamo umunyamakuru Bwana Phocas Ndayizera na bagenzi be.
Ubushinjacyaha bubarega ibyaha by'iterabwoba. Abaregwa bavuze ko kubera ikibazo cy'ikoranabuhanga ritifashe neza batabashije gusoma dosiye z'urubanza rwabo .
Ku isonga umunyamakuru Phocas Ndayizeye ufatwa nk’ukuriye itsinda yavuze ko we na bagenzi be bahuriye ku kibazo cyo kuba batarabashije gusoma dosiye y’urubanza rwabo ngo bamenye ibikubiyemo babone kwiregura. Bwana Ndayizera yabwiye umucamanza ko nyirabayazana ari ikoranabuhanga rikoreshwa mu nkiko ritabashobokeye kubera ibura rya murandasi.
Umucamanza yavuze ko adashobora kuburanisha abantu batazi ibyo baregwa kuko batabashije gusoma dosiye.
Umushinjacyaha Bwana Eric Nkwaya we avuga ko asanga hagati y’abaregwa n’ababunganira habayemo ikibazo cyo kutavugana kuko we yemezaga ko muri gereza ikoranabuhanga ryabo rikora ku buryo bagombye kuba barabonye dosiye y’urubanza rwabo, akabikoma ko bagize ubushake buke bwo kudashaka kuburana.
Mu baregwa uko ari 13 babiri gusa muri bo ni bo bafite abanyamategeko babunganira ku byaha baregwa. Abandi bavuga ko batishoboye babuze ikiguzi cyo kwishyura ubwunganizi.
Umushinjacyaha avuga ko iyo umuntu atishoboye umuryango we ugomba kunyura mu buyobozi bw’umurenge bakamuha icyangombwa kibigaragaza, hanyuma akandikira urugaga rw’abunganira abandi mu nkiko agahabwa ubufasha.
Uru rubanza runaregwamo umunyamakuru Bwana Cassien Ntamuhanga waregwaga muri Dosiye imwe n’umuhanzi Kizito Mihigo. Ntamuhanga yari yarakatiwe gufungwa imyaka 25 ariko aza gutoroka gereza atarangije igihano. Umucamanza yavuze ko uyu Ntamuhanga urukiko rwamutumijeho ariko arabura. Yavuze ko urukiko rumufata nk’aho azi amatariki y’iburanisha. Bivuze ko nazaba ataraboneka urubanza ruzaburanishwa adahari.
Abaregwa banasabye umucamanza ko bakoroherezwa bagafungirwa hafi y’urukiko, muri gereza ya Mpanga kuko bagifungiye muri gereza ya Nyarugenge Mageragere mu mujyi wa Kigali. Bavuze ko bagera i Nyanza bananiwe kuko bababyutsa saa cyenda z’ijoro kugira ngo babashe kuza kuburana. Umucamanza yabasabye kukimurekera kuko ngo baza kukivugana n’ubuyobozi bwa gereza.
Abaregwa bose batangiye gutabwa muri yombi mu mpera z’umwaka ushize wa 2018. Bakurikiranyweho ibyaha by’iterabwoba byo gushaka guturitsa ibisasu hirya no hino mu gihugu. Muri 13 baregwa, umunyamakuru Phocas Ndayizera we yemera ibyaha. Gusa akerekanwa n’inzego z’ubugenzacyaha hari mu mpera za 2018 yatangarije abanyamakuru ko ibyo aregwa ntabyo azi. Bamwe muri bagenzi be bakavuga ko batanazi ibyo baregwa.
Umunyamakuru Phocas Ndayizera yakoreyeho Ikinyamakuru Ingabo cyari icya minisitere y’ingabo. Yakoreyeho kandi radiyo y’igihugu. Mu bihe bitandukanye yakunze gukorera radiyo mpuzamahanga y’abongereza BBC mu buryo budahoraho nk’umunyamakuru wigenga.