Amerika Yakajije Umutekano Yitegura Kurahira kwa Perezida

Umwe mu bashinzwe umutekano agenzura aho ibirori byo kurahira kwa Perezida w'Amerika bizabera ku ngoro y'Inteko Ishinga Amategeko y'Amerika.

Abasirikare ba leta 25,000 bamaze icyumweru bagose ingoro y'Inteko Ishinga Amategeko y'Amerika.

Inzego z'umutekano za Leta zunze ubumwe z'Amerika zafashe ingamba zikaze cyane zo kurengera ibirori byo kwimika perezida mushya, Joe Biden na visi-perezida we Kamala Harris ejobundi kuwa gatatu. Ariko nazo ubwazo zirimo urwikekwe hagati yazo.

Mu 2017, ubwo Perezida Trump yimikwaga, abasilikali ba za leta, bita National Guard, ibihumbi umunani baje kubungabunga umutekano w'ibirori. Ariko ubu noneho, ni ibihumbi 25 bamaze icyumweru bagose ingoro y'inteko ishinga amategeko-Congress, kugera byibura kuwa kane, umunsi umwe inyuma y'ibirori. Nta muntu utabifitiye uburenganzira ushobora kwegera ingoro ya Congress.

Nyamara rero, aba basilikali nabo ubwabo inzego z'umutekano zirimo zirabakoraho amaperereza kugirango zirebe niba ntawe ubarimo wagaba igitero aturutsemo imbere muri bo.

Minisitiri wungirije w'ingabo z'igihugu ushinzwe ingabo zirwanira ku butaka, Ryan McCarthy, ari nawe ushinzwe kemenyera National Guard ibikoresho n'imyitozo, yabwiye ikigo ntaramakuru Associated Press cya hano muri Leta zunze ubumwe z'Amerika ko kugeza ubu batarabona ikimenyetso na kimwe ko bishobora kuba, ariko ko batagomba kwirara. Ati: "Turagenzura buri wese muri bo, inshuro imwe, ebyiri, eshatu."

Izi anketi ziyobowe na FBI, ikigo cy'ubugenzacyaha cy'igihugu.

McCarthy avuga ahubwo ko bafite amakuru afatika ko hari udutsiko tw'Abanyamerika, dufite intwaro duturuka ahandi hatari mu gisilikali, dutegura imyigaragambyo kuwa gatatu.

Ikibazo cy'umutekano w'ibirori giteye impungenge cyane nyuma y'igitero cyo ku italiki ya 6 y'uku kwezi ku ngoro y'inteko ishinga amategeko y'igihugu. Igitero cyaguyemo abantu batandatu, barimo abapolisi babiri.

Uretse abasilikali ba National Guard n'abapolisi batagira ingano bagose Congress n'inkengero zayo, urubuga runini cyane ruri imbere y'inteko rwitwa National Mall rurafunze. Ubusanzwe ku minsi yo kwimika umukuru w'igihugu ruba rwuzuye abantu ibihumbi n'ibihumbi.

Imihanda na sitasiyo za gari ya moshi igendera mu butaka byegereye Congress, n'amateme yinjira mu mujyi wa Washington D.C. byose birafunze.

Kubera impungenge z'umutekano, abategura ibirori babanje guteganya ko Biden na Harris bazarahirira mu nzu imbere muri Congress. Ariko nyuma Biden yafashe icyemezo ko azarahirira hanze nk'uko abamubanjirije ku butegetsi bose babikoze.

Umuvugizi we Kate Bedingfield, yabwiye itangazamaku ati: "Twemera ko umutwe wa polisi wihariye witwa "Secret Service" ushinzwe kurinda umukuru w'igihugu n'abafatanyabikorwa bawo bashoboye akazi kabo ku buryo umuhango wo kwimika Biden uzaba nta nkomyi."

Uyu mutekano ukaze kandi urareba n'abaperezida batatu bacyuye igihe (Bill Clinton, George W. Bush, na Barack Obama) n'abategarugoli babo bazawuzamo, abagize inteko ishinga amategeko, abacamanza b'urukiko rw'ikirenga, n'abagaba bakuru b'ingabo z'igihugu.

Perezida Trump we yavuze ku mugaragaro ko atawujyamo, bityo yitandukanya n'umuco umaze imyaka 160 w'uko perezida urangije manda ye aba ari mu birori byo kurahiza umusimbuye. Ariko Visi-Perezida, Mike Pence wa Tump we, yavuze ku mugaragaro ko azaba ahari.