Abakozi ba reta ya Amerika, ku muhingamo wo ku musi wa gatandatu w’indwi irangiye, bararonse ubutumwa bwa imeyeri bubategeka kuba bavuze neza ivyo baranguye mu ndwi irangiye, kuri uyu wa mbere, igihe c’isaha zitanu n’iminota 59 zo mw’ijoro mu masaha yo mu buseruko bwa Amerika.
Bimwe mu bisata vya Reta ya Amerika vyabwiye abakozi bavyo kutishura ubwo butumwa bwa Elon Musk ayoboye ubushikiranganji bujejwe kuraba no kugabanya ibitigiri vy'umurengera vy'abakozi ba reta.
Ibisata bitari bike vya Reta vyabwiye abakozi bavyo kutishura buno nyene ku vyasabwe n’umuhanuzi wa Prezida wa Amerika, Donald Trump, Elon Musk, vyo gutanga urutonde rw’ivyo bakoze mu kiringo c’indwi irangiye, atari uko akavuga ko baca birukanwa. Ni mu gihe umugambi wo kubandanya ibitigiri vy’abakozi ba reta ubandanya gushirwa mu bikorwa.
Abategetsi bagenywe na Reta ya Prezida Trump mu biro vya Amerika bijejwe gutohoza ivyaba, FBI n’ubushikiranganji bujejwe imigenderanire barungikiye abakozi babo ubutumwa bwa imeyeri bubamenyesha kutishura ubutumwa butari ubw’ababakuriye mu kazi.
Ni ikimeneyetso c’icuka kibi kiri hagati ya bamwe mu bagize Reta y’abo mu muganbwe w’Abarepublika na Elon Musk, umurwizatunga atunze kurusha abandi kw’isi. Uyu Musk ariko agerageza kugabanya abakozi ba reta b’abasivile imiliyoni 2 n’ibihumbi 300.
Umuyobozi w’ibiro FBI, Kash Patel, yagenywe na Prezida Trump, yatangaje ko ibiro ayoboye ari vyo bijejwe kugenzura ibintu vyose bikorwa n’abakozi bavyo. Hari mu butumwa bwa imeyeri yarungikiye abakozi biwe itororokanirizo ry’amakuru ryo mu Bwongereza, Reuters, ryashoboye kubona.
Elon Musk ayoboye ubushikiranganji bwitwa DOGE, mu ndwi za mbere za Reta ya Prezida Trump, yarirukanye abakozi barenga 200,000. Ubwo bushikiranganji bwemeye kandi guha amafraranga abakozi 75’000 bo mu nzego zitandukanye za reta bameye guheba akazi kabo.
Ni mu gihe hari ukwumvikana hagati y’imigambwe uko ari ibiri y’Abademokrate n’Abarepublika ku vy’uko Reta ya Amerika ifise ideni ry’agaciro ka triliyoni 36 y’amadolari, yokura inyungu mu mugambi wo gutunganya gushasha reta.
Uburyo Elon Musk ariko avyifatamwo vyaranebaguwe n’abantu batari bake. Muri bo, harimwo abatora mu bice bimwe bimwe vy’abo mu mugambwe w’Abarepubulika. Ni inyuma y’uko Elon Musk, mu butumwa ku rubuga rwiwe X, atangaje ko umukozi wa reta atazokwishura ubwo butumwa azobonwa ko yatanze imihoho. Ubwo butumwa bwa imeyeri buvuga buti: “Ni ibihe waranguye mu ndwi irangiye”? Ubwo butumwa bwavuye kuri aderesi y’ibiro bikuru vya Amerika biraba abakozi ba reta (OPM). Yamara ubwo butumwa ntiburimwo igabisha rya Elon Musk bwo kwirukana abakozi.
Bamwe mu bategetsi barakiye neza ingingo ya Elon Musk. Ed Martin yagenywe na Prezida Trump kuba umushikirizamanza wo ku rwego rw’igihugu mu gisagara ca Washington DC, yahayagije Musk n’ubushikiranganji ayoboye DOGE mu butumwa yishuye akoresheje imeyeri.
Yamara abategetsi bo mu bindi biro vy’ubushikiranganji bujejwe ubutungane, babwiye abakozi kutishura ubutumwa bwa imeyeri bwa Elon Musk, mu gihe barindiye guhabwa ayandi mabwirizwa.
Mu butumwa ku rubuga X, urunani rukomeye rwa sendika z’abakozi ba reta rwatangaje, ku musi w’Imana urangiye, ko rutibaza ko Elon Musk afise ububasha bwo kwirukana abakozi batazoba bishuye ubutumwa bwiwe. Urwo runani rwatangaje ko ruzosaba icese ibiro bikuru vya Amerika biraba abakozi ba reta gufuta ubutumwa bwa Elon Musk
(VOANEWS)
Forum